Mondriaan

Het Zeeuwse licht. We zien het elke dag en staan daardoor bij de bijzonderheid ervan, logischerwijs, niet meer stil. Toch heeft dat heldere Zeeuwse licht ons veel moois opgeleverd. Het was voor verschillende vooraanstaande schilders een belangrijke reden om hier neer te strijken. Zo ook voor Pieter Cornelus Mondriaan (1872-1944).

Tussen 1908 en 1916 bracht Piet Mondriaan gedurende de zomers steevast enkele weken door in Domburg. In een brief aan de Rotterdamse violiste Aletta de Iongh schreef hij waarom: Ik geloof, dat als je alleen in de natuur ben, je wel ’t meest innig daarop in kan gaan. Eerst logeerde hij in Het Schuttershof aan de Herenstraat 2. Daarna was hij meermalen te gast bij Persion Wisse, een voorloper van het huidige Hotel By Juuls aan de Ooststraat. Hij maakte een portret van hoteleigenaar Ko Wisse getiteld, De Zeeuwse boer en ook van zijn dochter Joane, getiteld Het Zeeuws meisje. Later verbleef Mondriaan in Domburg aan de Zuidstraat 10.

Zijn periode in Domburg is belangrijk geweest voor zijn ontwikkeling. Hij concentreert zich op diverse onderwerpen: de kerk, de vuurtoren van Westkapelle, diverse bomen in de Manteling, de duinen, molen Weltevreden en de zee. Voor het eerst gaf hij de kleuren weer zoals hij ze zag, niet zoals ze waren. Een goed voorbeeld hiervan is het schilderij van de kerktoren. De kleuren wijken af van de werkelijkheid. Ongetwijfeld veroorzaakt door de Zeeuwse lichtinval.

Qua lijnen houdt Mondriaan zich echter een stuk dichter bij de werkelijkheid. Hij baseert zich op een tekening van de toren die hij eerder zelf gemaakt heeft. Door de versimpeling van de vlakken en de verstrakking van de kleur krijgt het beeld een grote monumentale uitstraling. Later gaat Mondriaan hierop door. Alle herinneringen aan de toren zelf laat hij vallen en hij houdt in een serie tekeningen alleen het ritme van het gebouw over. Hij doet dit ook met de vuurtoren van Westkapelle.

Via de Domburgse Piet Mondriaanroute kunt u vele locaties zien waarover de kunstenaar in Domburg en omgeving over schilderde. Deze onderstaande route gaat grotendeels over verharde paden.

Uiteindelijk verblijft Mondriaan met tussenpozen tot 1916 in Domburg. Daarna vestigt hij zich in Laren waar hij zich met name bezig houdt met het op schrift stellen van zijn theorie met betrekking tot de schilderkunst. Hieronder vindt u een overzicht van een aantal werken die Mondriaan maakte tijdens zijn verblijven in Domburg.

Fotogalerie

Het Kunstmuseum Den Haag huist de grootste verzameling Mondriaans ter wereld. Verzamelaar Salomon B. Slijper legt vanaf 1950 samen met Louis Wijsenbeek, directeur van het museum van 1950-1976, de fundamenten voor deze grote museale collectie schilderijen en tekeningen.

Domburgse Piet Mondriaan-route

1. Protestantse Kerk - ca. 1250;
   Van deze Protestantse kerk schilderde Mondriaan meerdere werken.
2. Hoge hil;
   De Hoge Hil heeft nog steeds een aantrekkingskracht op dichters en schilders. Geniet van het uitzicht. Bij zonnig weer kunt u de vuurtoren van Westkapelle en de Belgische kust goed zien.
3. Mondriaanbank - 1989;
   De Mondriaanbank verbindt heden met verleden. Bij Domburg zijn al in 1647 resten van een Nehalennia-tempel gevonden. De inheemse godign Nehalennia, vaak afgebeeld met een hond aan haar voeten en een schaal appels op haar schoot, was in de Romeinse tijd vermoedelijk een beschermgodin voor scheepvaart en handel. Zij zit op een door kunstenaar Guido Metsers (1940) in Mondriaan-stijl (rood-blauw-geel-zwart) beschilderde bank en geeft zo vorm aan het oude gebruik van de 'klapbank' waar het nieuws van de dag als door een volksgericht werd besproken. Op de plaquette van de Mondriaanbank staat te lezen: 'Dit is geen bank van conversatie. Eer een Gerecht in meditatie'.
4. Mantelinge bos;
   Ook dit bos met zijn kronkelende takken is meerdere malen vast gelegd door Mondriaan.
5. Marie Tak van Poortvliet Museum;
   Het museum organiseert twee keer per jaar een tentoonstelling over kunstenaars die een band met Zeeland hebben.
6. Molen Weltevreden - 1817;
   Ook de molen Weltevreden in Domburg is door Modriaan meerdere malen geschilderd.